بیماری های گوارشی و دارو های گیاهی
بیماری های گوارشی عبارتند از
1) يبوست (Constipation)
يبوست يكي از شايعترين شكايات بيماران است مخصوصاً در سنين كودكي حاملگي و در سالمندان از مشكلات عمده آنها مي‌باشد. شايعترين علت يبوست، Habitual constipution يا يبوست عادتي است كه درمان اين شكايت بيمار كمك موثري در رفع مشكلات وي و بهبود ساير درمانها مي‌باشد و داروهاي گياهي نقش مؤثر و اثبات شده‌اي در اين باره دارند. مهمترين و بهترين داروهايي كه براي درمان يبوست به كار مي‌روند شامل:
1- پسيليوم (Psyllium): در يبوست مزمن، يبوست حاملگي، يبوست ناشي از كولون اسپاتيك يا كولون تحريك پذير.
2- سيلاكس (C.Lax): درمان يبوستهاي مزمن، فانكشنال
3- سامي‌لاكس (Samilax): درمان يبوستهاي مزمن، فانكشنال
4- سناگل (Senagol): درمان يبوستهاي غير انسدادي، مزمن
5- لاگزاريسين (Laxaricin): درمان يبوست و مسهل قبل از جراحي و راديوگرافي
6- سنالين (Senalin 7.5): برطرف كردن كوتاه مدت يبوست
7- سنامد (Senamed): برطرف كردن كوتاه مدت يبوست
8- هربي‌لاكس (Herbilax): درمان يبوست
ساير داروهايي كه در يبوست موثرند: چاي‌ملين، افشره پرتقال، اطريفل، دينه‌برن
2) ديسپپسي يا سوء هاضمه (Dyspepsia)
به گروهي از علائم شكمي فوقاني يا اپيگاستريك مثل درد، ناراحتي، احساس پري، نفخ، سيري زودرس، آروغ زدن، سوزش سر دل (Heartburn)، رگواژيتاسيون يا به طور ساده سوء هاضمه يا Indigestion اطلاق مي‌گردد.
ديسپپسي در 20% بالغين اتفاق مي‌افتد و از شايعترين شكايات طبي است. اختلالات ارگانيك زيادي سبب ديسپپسي مي‌شوند. اما شايعترين علت ديسپپسي مزمن علت فانكشنال دارد و تا 23 موارد ديسپپسي را شامل مي‌گردد. بنابراين پس از رد علل ارگانيك، درمان ديسپپسي كمك زيادي به بيمار خواهد كرد. بهترين داروهاي گياهي موثر در ديسپپسي شامل:
1- كارامين (Caramin): ضدنفخ، درمان علامتي ديسپپسي، اشتهاآور.
2- گاستروليت (Gastrolit): درمان سوء هاضمه، نفخ، درد شكم، هارت برن و تغيير حالت اجابت مزاج (درمان علامتي IBS).
3- گل گريپ (Gol-Gripe): درمان سوء هاضمه و دردهاي ناشي از نفخ.
4- گريپ‌واتر (Gripe water): درمان سوء هاضمه و دردهاي ناشي از نفخ.
5- منتا (Mentha): ضدنفخ، دفع اسپاسم و درد دستگاه گوارش.
6- سوپرمينت (Supermint): Oral Drop درمان سوء هاضمه، ضد نفخ.
7- پودر كارميناتيف دينه (Carminatif Dineh): درمان سوء هاضمه، نفخ و دل دردهاي ناشي از آن.
8- كاراوي ميكچر (Caraway mixture): رفع سوء هاضمه و نفخ و درد ناشي از آن در نوزادان و كودكان.
9- كارمينت (Carminet): ضد نفخ و اسپاسم گوارشي، تسكين دردهاي سوء هاضمه، محرك هضم.
10- افشرة نعناع (Mint drop): ضد نفخ، رفع تهوع، هضم كننده غذا.
ساير داروهاي گياهي موثر در درمان ديسپپسي شامل: قطره خوراكي بابونه، افشره زيره، افشره شويد، افشره ترخون، افشره رازيانه، منتازين، اسانس آويشن، بابونه، افشره كاكوتي، اطريفل، كاكره، چاي بابونه، ديل‌سان.
3) گاستريت و اولسر پپتيك
گاستريت التهاب غيراختصاصي حاد يا مزمن مخاط معده است و در صورت درگيري مخاط و زيرمخاط به آن زخم يا اولسر پپتيك مي‌گويند. شيوع اولسرپپتيك (PUD) 10-5% جمعيت است. هرچند اين دو بيماري ارگانيك هستند و بايد درمان كامل و ريشه‌كني H.Pilory انجام شود اما چندين داروي گياهي در بهبود علائم بيماري كمك كننده هستند:
1- شيرين بيان (Licorice): درمان گاستريت مزمن، اولسر پپتيك، كوليك
2- چاي شيرينوش (Shirinoosh): درمان اولسرپپتيك و اولسر دئودنوم، درمان گاستريت حاد و مزمن
3- شيرين بيان (ShirinBayan): پيشگيري و درمان اولسر پپتيك، ضداسپاسم
4- رگليسيدين (Reglisidine): درمان اولسر پپتيك و دئودنوم، درمان‌گاستريت و گاسترالژي
5- رگليس معطر (Reglis Moattar): درمان اولسرپپتيك و دئودنوم، گاستريت و گاسترالژي، ضدنفخ
6- منتازين (Menthazine): ضد اسيد معده، ضد نفخ و كوليك
7- رگليس (D-Reglis): درمان اولسر پپتيك و دئودنوم
ساير داروهاي موثر در گاستريت و اولسرپپتيك: قطره خوراكي بابونه، اسانس آويشن.
4) اسهال (Diarrhea)
ميزان دفع مدفوع روزانه بيش از gr200 (در ايران gr300) را اسهال مي‌گويند. دفع مدفوع بيش از 3 بار در روز و يا آبكي و شل شدن مدفوع نسبت به قبل را نيز به عنوان اسهال در نظر مي‌گيرند. اسهال به دو نوع حاد و مزمن تقسيم مي‌شود. اسهال حاد عفوني سالانه بيش از 8-5 ميليون مرگ و مير كودكان كمتر از 5 سال را شامل مي‌شود. ضمن توجه به علل عفوني و ارگانيك در اسهال‌هاي حاد و مزمن، بعضي از داروهاي گياهي در كنترل علائم موثر مي‌باشند كه شامل:
1- پلانتاژل (Plantagel): كمك به درمان اسهال، محافظ و ترميم‌كننده آزارهاي مخاط روده
2- افشرة مرزه (Savory drop): درمان اسهال، ضد انگل‌هاي پاتوژن
5) فيشر آنال و هموروئيد
هموروئيد عبارتست از واريكوز وريدهاي داخل يا خارج ركتوم كه ملتهب و ترومبوزه شده و تمايل به خونريزي دارند، فيشر آنال نيز شامل پارگي خطي اپي‌تليوم مقعدي مي‌باشد. يكي از شايعترين علل هموروئيد و فيشر آنال، يبوستهاي طولاني و مزمن است كه در حاملگي، سالمندان و ساير افراد و حتي در اطفال ديده مي‌شود. درمان هموروئيد و فيشر آنال پس از رد ساير تشخيص افتراقي‌هاي ركتال بليدينگ، بيشتر درمان علامتي است و عمومتاً بر رفع يبوست (از راه تغذيه، ورزش، داروها) تكيه دارد. علاوه بر درمان يبوست كه بسياري از داروهاي گياهي در اين زمينه معرفي‌شده‌اند، داروهاي گياهي موضعي يا خوراكي نيز براي كنترل علائم فيشر و هموروئيد وجود دارند كه شامل:
1- محلول M.G (M.G lotion): درمان هموروئيد داخلي و خارجي، درمان فيشر
2- پسيليوم (Psyllium): درمان يبوست، درمان هموروئيد
3- قطره خوراكي بابونه (Camomill drop): آنتي هموروئيد و ضد التهاب مخاط گوارش
Digestive Diseases and herbal medicine-بیماری گوارشی و دارو گیاهی
Digestive Diseases and herbal medicine