تغذیه ماه هشتم زندگی ( پایان 7 ماهگی تا پایان 8 ماهگی )
در این ماه برنامه غذایی شیرخوار متنوع تر و قوام غذاها بیشتر می شود .مثلا می توان انواع سوپ های غلیظ تر از قبل را ( به غلطت حلیم ) با استفاده از گوشت و انواع سبزی های نشاسته ای مانند سیب زمینی ، کدو حلوایی ، نخود فرنگی ( نخود سبز ) ونیز پوره انواع سبزی های گفته شدهرا تهیه کرد.
زرده تخم مرغ ، جگر ، ماست ، پنیر پاستوریزه کم نمک ، خرما ، میوه یا آب میوه نیز در این ماه به برنامه غذایی شیرخوار اضافه می شود . بدین ترتیب در اواخر 8 ماهگی او می تواند از غذاهای انگشتی استفاده نماید.
دفعات تغذیه و مقدار غذا
دفعات تغذیه سه بار در روز است و اگر شیرخوار بیشتر میل داشت یک یا دو میان وعده نیز اضافه می شود مشروط براین که از مقدار و دفعات خوردن شیر مادر کم نشود.
مقدار غذا بستگی به میل شیرخوار دارد که معمولا 10 قاشق مرباخوری در هر وعده است و تا پایان ماه هشتم به تدریج می تواند به 15 قاشق مرباخوری در هر وعده برسد .
برای کودکانی که خوب رشد نمی کنند می توان همزمان با افزایش دفعات تغذیه باشیر مادر ، دفعات غذا خوردن و انرژی غذای کمکی را هم بیشتر کرد.
کودکانی که هم شیر مادر را خیلی خوب می خورند و هم اشتها و تقاضای بیشتری برای غذا خوردن دارند در صورتی که براساس منحنی رشد ، چاق نباشند دادن غذای بیشتر حداکثر 20 قاشق مرباخوری در هر وعده اشکالی ندارد .
برنامه غذایی شیرخوار در ماه هشتم
هفته اول ماه هشتم :
ضمن ادامه برنامه قبل ، زرده تخم مرغ پخته و سفت شده هم به برنامه غذایی شیرخوار اضافه می شود . بعد از پختن تخم مرغ زرده سفت شده را از سفیده جدا کرده و روز اول به اندازه یک نخود از زرده تخم مرغ را برداشته با کمی شیر مادر یا آب جوشیده شده ، نرم نموده وبه شیرخوار می دهند.
هر روز صبح علاوه بر دادن فرنی یا حریره ، مقدار زرده تخم مرغ به تدریج اضافه می شود تا ظرف ده روز به یک زرده کامل برسد . از آن به بعد ، هر روز نصف زرده تخم مرغ به کودک داده می شود. در صورتی که رشد کودک کند باشد یا گوشت در برنامه غذایی او وجود نداشته ویا کودک به خوردن تخم مرغ مشتاق و به خوردن غذاهای دیگر اشتیاق زیادی نشان ندهد می توان هر روز یک زرده پخته شده تخم مرغ را همراه با فرنی یا حریره بادام یا پوره سبزی به کودک داد.
چنانچه کودک از خوردن زرده سفت شده تخم مرغ امتناع کند می توان آن را در سوپ وعده ظهر او رنده نموده یا زرده تخم مرغ پخته شده را در مقدار کمی شیر ، رنده کرده و در کره یا روغن زیتون که داغ شده است ریخت و آنرا مرتب به هم زد .
تهیه زرده تخم مرغ به صورت نیمرو اشکالی ندارد به شرط اینکه زرده را اول کاملا به هم بزنید و در روغنی که داغ شده است بریزید و تا زمانی که خود را می گیرد آن را به هم بزنند.
دادن زرده تخم مرغ به شیرخوار به صورت عسلی توصیه نمی شود .
توجه:
تخم مرغ را پس از شستن باید در یک قابلمه کوچک و در آب معمولی قرار داد به طوریکه آب روی آن را بپوشاند . سپس روی اجاق گذاشت . پس از به جوش آمدن آب ، بهتراست جوشیدن به مدت 15 دقیقه دیگر ادامه یابد تا زرده تخم مرغ کاملا سفت شود و میکروب های بیماری زای آن از بین بروند.
هفته دوم ماه هشتم به بعد :
توصیه می شود در تهیه سوپکودک هفته ای یک بار به جای گوشت از جگرسالم کوسفند استفاده شود . استفاده از جگر گوسفند به صورت کباب شده مجاز نیست .)
با اضافه کردن بلغورجو یا حبوبات (عدس و ماش که هضم آسان تری دارند) می توان تنوع وغلظت سوپ را بیشتر کرد و برای کودک آش های خوشمزه تهیه نمود . هم چنین اضافه کردن عدس یا ماش جوانه زده به سوپ ، پوره یا فرنی ، ارزش غذایی آن را بیشتر می کند .
ازاواسط ماه هشتم به بعد علاوه برپوره سبزی می توان میوه های رسیده ونرم مانند سیب ، گلابی ، هلو ، زرد آلو ، انبه ، گرمک ، طالبی ، آلو ، هندوانه و موز سالم و رسیده را به تدریج به برنامه غذایی شیرخواراضافه نمود.
با شروع هریک از مواد غذایی جدید باید مراقب بروز علائم حساسیت و یا عوارض آن بود. آب میوه طبیعی از میوه های مجاز که درمنزل و بارعایت اصول بهداشتی تهیه می شود به اندازه 6 تا 12 قاشق مرباخوری (30 تا 60 سی سی ) در روز اشکالی ندارد که توصیه می شود با لیوان یا فنجان نشکن داده شود .
ماست ماده غذایی بسیار مفیدی است که اکثر شیرخواران آن را دوست دارند برای این که شیرخوار با طعم ماست آشنا شود بهتر است ماست را جدا از غذا به او داده ولی اگر کودک دوست دارد غذا را باماست بخورد مانعی ندارد. شروع ماست نیز با یک قاشق مرباخوری است و مقدار آن را می توان به تدریج و برحسب تمایل کودک ، اضافه نمود .
برای تنوع بیشتر و افزایش کیفیت غذایی سوپ ، توصیه می شود پنیر پاستوریزه کم نمک *را ریز یا رنده کرده به سوپ کودک اضافه نمایند.
بعد از غذا ، دادن یک یا دو خرما یا رطب که پوست و هسته آن گرفته شده باشد تنها یا همراه با ماست به عنوان دسر برای کودک بسیار مفید و لذت بخش است .
غذاهای انگشتی :
همان طور که گفته شد از اواخر 8 ماهگی به بعد کودک قادر است مواد غذایی را با انگشت خود بردارد و به دهان ببرد . این کار که تغذیه با انگشت نام دارد سبب تشویق کودک به عمل جویدن و تغذیه توسط خو او می گردد.
تغذیه با انگشت خود کودک از هر دو جنبه ، چه تکاملی چه تغذیه ای مهم بوده و باید سعی شود غذای کودک با غلظت درست و مناسب سن او تهیه و باروش صحیح به او عرضه شود.
غذاهای انگشتی مورد استفاده در این ماه عبارتند از :
تکه های کوچک هویج ، سیب زمینی ، کرفس ، نخودفرنگی ، عدس ، تکه های گوشت بدون چربی یا کوفته قلقلی که کاملا پخته شده و با پشت قاشق له شده باشند . برای نرم کردن همه آن ها می توان از کمی کره یا خامه هم استفاده کرد .
تکه هایی از میوه های رسیده و سالم فصل مانند سیب ، هلو ، طالبی ، گرمک ، گلابی و موز هم مناسب هستند.
توصیه می شود هنگام خوردن غذاهای انگشتی ، حتما مادر مراقب شیر خوار حضور داشته باشد و خوردن کودک را زیر نظر بگیرد .
تغذیه در هشت ماهگی
*درصورت عدم دسترسی به پنیر کم نمک ، میتوان یک قطعه پنیر پاستوریزه معمولی را در دوغ خانگی ( مخلوط کمی ماست و آب بدون اضافه کردن نمک ) قرار داد تا ضمن حفظ خواص غذایی پنیر ، نمک آن کمتر شود .