سوء تغذیه ؛ مقاله علمی با بررسی تحلیلی
مقاله علمی سوء تغذیه یکی از مقالات سرکار خانم الهام کاووسی است که در چند همایش به صورت پوستر و اورال ارائه شده است.
این مقاله به صورت رایگان در اختیار دوستان قرار میگیرد.
در صورت استفاده لطفا منبع را ذکر فرمایید
مقدمه:
سوء تغذیه به دوصورت پروتئین انرژی وکمبودریز مغذی ها به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات بهداشتی کشورهای در حال توسعه نظیر ایران به شمار می رود ،) 1 ( گذشته از دسترسی به غذای ناکافی و ابتلاء به عفونت ها که به عنوان دلایل اولیه بروز سوء تغذیه محسوب می شوند، ناامنی غذایی خانوار، دسترسی
ناکافی به خدمات بهداشتی – درمانی و مشکلات بهداشتی موجود در محیط زندگی و ساختار اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جامعه در سطوح ملی و محلی به عنوان دلایل پایه ای بروز و گسترش سوء تغذیه در یک جامعه محسوب می شوند. در حقیقت شدت گستره سوء تغذیه پروتئین انرژی و کمبود ریزمغذی ها در
جوامع ارتباط نزدیکی با وضعیت اقتصادی اجتماعی، سطح آموزش و سواد، وضعیت اقلیمی، تولیدات غذایی، دسترسی به آب سالم، پوشش و خدمات بهداشتی درمانی دارد.) 3 )
اثر سوءتغذیه انرژی – پروتئین در کودکان با افزایش مرگ و میر و ابتلا به بیماری ها، نقص در عملکرد سیستم ایمنی و تاخیر در رشد و نمو حرکتی و روانی مشخص می شود. گذشته از دسترسی به غذای ناکافی و ابتلا به عفونت ها که به عنوان دلایل اولیه بروز سوءتغذیه محسوب می شوند نا امنی غذایی خانوار،
دسترسی ناکافی به خدمات بهداشتی درمانی و مشکلات بهداشتی موجود در محیط زندگی و ساختار اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی جامعه در سطوح ملی و محلی به عنوان دلایل پایه ای و بروز گسترش سوءتغذیه در یک جامعه محسوب می شوند .در حقیقت شدت وگستره سوءتغذیه پروتئین – انرژی وکمبود ریز
مغذی ها در جوامع ارتباط نزدیکی با وضعیت اقتصادی اجتماعی، سطح آموزش و سواد، وضعیت اقلیمی، تولیدات غذایی، دسترسی به آب سالم، پوشش و کیفیت خدمات بهداشتی درمانی دارد.) 2 )
در سال 1377 بررسی شاخص های تن سنجی در کشور نشان داد که درصد کودکان دچار کم وزنی در پسران شهری و روستایی به ترتیب 10 % و 15 % و در دختران شهری و روستایی 9 % و 12 % بودند.
در آخرین بررسی ANIS سال 1387 ، 6/8 % کودکان زیر 5 سال استان فارس دچار کم وزنی، 7/6 % دچار کوتاه قدی، 5/9 % دچار لاغری بودند
در مطالعه ANIS سال در استان 1387 سطح تحصیلات مادر با شاخص کوتاه قدی ارتباط معنی دار را نشان داد .در همین مطالعه سطح تحصیلات زندگی ما نند منزل وخودروی شخصی و…. با شاخص های کوتاه قدی وکم وزنی ارتباط معنی دار نشان داد. ) 5 )
مقایسه دوره ای شاخص های تن سنجی یکی از مناسب ترین ابزارهای پایش وضعیت تغذیه کودکان در یک منطقه می باشد و به عنوان یکی از مهم ترین شاخص های تعیین وضعیت امنیت غذایی یک منطقه محسوب می شود
مواد و روش ها:
. این مطالعه یک بررسی تحلیلی مقطعی می باشد. جامعه مورد مطالعه کودکان زیر 6 سال استان فارس به روش نمونه گیری خوشه ای 6197 و حجم نمونه هر شهرستان 27 خوشه که هر خوشه شامل 10 کودک بود بررسی گردید. نسبت تعداد خوشه های شهری و روستایی در هر شهرستان با توجه به نسبت جمعیت
شهری و روستایی به کل جمعیت شهرستان و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران تعیین شده است. چهار چوب نمونه گیری مورد نظر جهت دسترسی به خانوارهای سرخوشه چارچوب آماری خانوارهای معمولی در جمعیت های روستایی بر اساس سر شماری ابتدایی سال 85 خانه های بهداشت و تیم سیاری و در جمعیت
شهری بر اساس آخرین سرشماری مراکز بهداشتی در مانی و پایگاه های بهداشتی در سال 85 بوده است. جمع آوری داده ها ی مورد نیاز از طریق اندازه گیری شاخص های آنتروپومتریک قد و وزن و تکمیل پرسشنامه توسط 2تیم در هر شهرستان که هر تیم 1 کارشناس تغذیه و 1نفر کاردان بهداشتی که مسئول ثابت
اندازه گیری قد و وزن کودکان می باشند انتخاب گردیدند، انجام شد. در پرسشنامه اطلاعات و مشخصات دموگرافیک )اجتماعی-رفاهی-اقتصادی(، اطلاعات تغذیه ای و نوع مراقبت بهداشتی جمع آوری گردید. ورود داده ها درنرم افزار EPI6 و تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار spss15 و epi2002
آزمونهای آماری کای اسکوئر ) ، chi square for trend ( و ضریب همبستگی انجام شد.
یافته ها و نتایج:
از مجموع 6197 کودک 3206 ( 7/51 %(پسر و 2902 ( 9/46 %(دختر و 82 نفر نامعلوم) 3/1 %(بودند.
با توجه به یافته های مطالعه شیوع کوتاه قدی متوسط و شدید استان فارس 9 %، لاغری 5/10 % وکم وزنی 7/9 %می باشد.
دراین مطالعه دیده شد درصد شیوع کوتاه قدی شدید 7/2 ،لاغری شدید 2/3 و کم وزنی شدید 8/0 در شهر و در روستا درصد شیوع کوتاه قدی شدید 3و لاغری شدید 8/2 و کم وزنی شدید 2 درصد بود.
وزن هنگام تولد با شاخص های کوتاه قد ،کم وزنی و لاغری ارتباط معنی دار را نشان داد.
کودکانی که وزن هنگام تولد بیشتری داشتند از نظر شاخص های سوءتغذیه وضعیت مناسب تری داشتند.
بحث و نتیجه گیری:
همچنین بر اساس یافته های مطالعه اختلاف آماری معنی داری بین جنس و شیوع سوءتغذیه کوتاه قدی )خفیف، متوسط و شدید(دیده شد. ) 13/2 و 004 ./ p= ( بطوریکه پسران 4 % بیش از دختران دچار کوتاه قدی بودند. از طرفی ارتباط بین شیوع شاخص های کم وزنی و لاغری با جنس از نظر آماری معنی دار
نبود. اما درکل وضعیت دختران بهتر از پسران بود ) 05/0 > P . )
بین سطح تحصیلات مادر و شاخص های کوتاه قدی،کم وزنی ولاغری اختلاف آماری معنی دار مشاهده گردید. ) 000/0p= ( بطوریکه ملاحظه گردید شیوع سوءتغذیه در هر 3 شاخص بین کودکان مادرانی که سطح تحصیلات پایین تری داشتند نسبت به مادران با سطح تحصیلات بالاتر بیشتر بود. بر اساس
یافته های مطالعه بین شاخص کوتاه قدی و کم وزنی با سطح تحصیلات پدر اختلاف آماری معنی دار مشاهده گردید ولی سطح تحصیلات پدر با شاخص لاغری ارتباط معنی دار نداشت اما در کل با افزایش سطح تحصیلات پدر شاخص های تن سنجی در کودکان مطلوب تر بود.
در این مطالعه دیده شد اختلاف شغل مادر با شاخص کوتاه قدی از نظر آماری معنی دار بود. اما با شاخص کم وزنی و لاغری اختلاف معنی دار نبود و در کل دیده شد کودکان مادران شاغل از نظر شاخص های تن سنجی وضعیت مطلوب تری دارند.
تسهیلات زندگی با شاخص کوتاه قدی و کم وزنی ارتباط معنی دار را نشان داد. افرادی که سطح تسهیلات زندگی بهتری داشتند)خودرو شخصی،کامپیوتر، تلفن همراه و… (شاخص کوتاه قدی وکم وزنی مطلوب تری را نشان دادند
با توجه به یافته های تحقیق تاثیر شاخص های اقتصادی اجتماعی بر سوءتغذیه بسیار مهم می باشد و طراحی مداخلات جهت اجرای برنامه های حمایتی خانواده های کم درآمد ارتقائ سواد تغذی مادران اجرای برنامه های آموزشی ویژه کودکان مبتلا به سوءتغذیه که در خانوارهای با شاخص اقتصادی اجتماعی پایین
زندگی می کنند لازم و ضروری است .
نویسندگان:
کاوسی ا، کارشناس تغذیه، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
مقدمی م، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
وکیلی م، کارشناس ارشد تغذیه، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
نصیحت کن ا، کارشناس ارشد اپیدمیولوژی، بهداشت صنعت نفت
چکیده:
مقدمه:
سوءتغذیه وکمبود ریزمغذی ها به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات بهداشتی کشورهای در حال توسعه نظیر ایران می باشد.مقایسه دوره ای شاخص های تن سنجی یکی از مناسب ترین ابزارهای پایش وضعیت تغذیه کودکان در نظام مدیریت
بخش سلامت می باشد.
مواد وروش ها:
این مطالعه یک بررسی تحلیلی مقطعی می باشد جامعه مورد بررسی کودکان زیر 6 سال استان فارس بوده اند و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ا ی تعداد 6197 کودک انتخاب گردیدند. داده ها با استفاده از اندازه گیری قد ووزن وتکمیل
پرسشنامه توسط کارشناسان تغذیه با مراجعه به درب منازل تکمیل و در نرم افزار 6 epi وارد گردید و توسط 2002 epi و 15spss آنالیز شد.
یافته ها:شیوع کوتاه قدی متوسط وشدید استان فارس 9 %لاغری 5/10 %وکم وزنی 7/9 %بود.بین جنس وشیوع کوتاه قدی اختلاف آماری معنی دار گردید.بین سطح تحصیلات مادر با هر سه شاخص سوءتغذیه اختلاف آماری معنی دار مشاهده
گردید.دارا بودن کارت رشد ورسم منحنی رشد با شاخص های کوتاه قدی وکم وزنی ارتباط معنی دار نشان داد.
بحث ونتیجه گیری:
با توجه به این مطالعه وسایر مطالعات مشابه سطح سواد والدین با سوءتغذیه کودک ارتباط دارد.شغل پدر ومادر با سوءتغذیه کودک ارتباط دارد. تاثیر شاخص های اجتماعی اقتصادی بر سوئ تغذیه بسیار مهم می باشد.طراحی مداخلات جهت
اجرای برنامه های حمایتی خانواده ،ارتقاءسطح سواد تغذیه ای و اجرای برنامه ها آموزش عملی لازم وضروری است.
منابع:
شیخ الاسلام.ربابه، عبدالهی.زهرا، مینائی.مینا : گزارش نهایی طرح تحقیقاتی تعیین الگوی مداخله مناسب برای کاهش سوء تغذیه انرژی پروتئین در کودکان مناطق روستایی شهرستانهای بردسیر، برازجان
و ایلام. اداره تغذیه معاونت بهداشتی. خرداد 1379
وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی ،صندوق کودکان سازمان ملل متحد یونیسف سیمای تغذیه کودکان در استانها.تهران صنوبرپاییز 1378:9
عزیزی.فریدون، خاتمی.حسین، جانقربانی.محسن : اپیدمیولوژی و کنترل بیماریهای شایع در ایران. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی. مرکز تحقیقات غدد درون ریز و
متابولیسم. ویراست دوم. 1380 .
4 -بهبود رشد و تغذیه کودکان)مجموعه آموزشی ویژه پزشکان( وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، معاونت سلامت، اداره بهبود تغذیه جامعه، کمیته کشوری تغذیه کودکان زیر 6 سال. با همکاری
صندوق کودکان سازمان ملل متحد)یونیسف(- 1380 .
5-Noathorslistead:physical status;the use andinterpretation of anthropometry .report of awho expert commite.world health organ tech rep ser.1995:854:1-452
6-Ramli ,stunting among under five hn north Maluku province of Indonesia ,Actober6/2009center for clinical Epidemiology and Biostatistics university of newGastle.nsw,Australie.
7-ke chen,effect of vitamin A,plus iron and multiple micronutrient –fortified seasoning powder on preschool children in a suburb of
chongqing china ,Jnutr sci vitaminol,54,440-447,2008
برای کمک به حل مشکل سوء تغذیه به وب سایت زیر مراجعه فرمایید.
برنامه جهانی غذا مبارزه جهانی با گرسنگی
سوء تغذیه