چاقی

به تجمع غیر عادی چربی در بدن چاقی گفته می شود زمانیکه دریافت انرژی از مصرف یا سوخت انرژی در بدن بیشتر شود بدن انرژی اضافه را در سلولهای چربی که در بافت چربی وجود دارد ذخیره می کند و فرد دچار اضافه وزن می گردد.

علل چاقی:     – عادات غذائی نامناسب            – کم تحرکی              – بیماریهای جسمی(کم کاری تیروئید و ….)             – مصرف بعضی از داروها                                      

عوامل ژنتیکی 

از بین تمام عوامل مؤثر در بروز چاقی عادات بد غذائی از همه مهمتر می باشد.

عوارض چاقی: اضافه وزن و چاقی از مشکلات شایع جهان امروز و از عوامل مهم تهدید کننده سلامتی می باشد چاقی در افزایش فشار خون، کلسترول، تری گلیسیرید و قند خون نقش مهمی داشته و خطر ابتلاء به بیماریهای قلبی عروقی، سکته مغزی، دیابت، مشکلات استخوانی مفصلی و بسیاری از سرطان ها را افزایش می دهد با توجه به اینکه چاقی همراه با خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها می باشد لازم است کلیه افراد بتوانند وزن خود را ارزیابی نمایند.

روش تعیین میزان اضافه وزن و چاقی:

بهترین و ساده ترین روش برای تعیین وضعیت بدن از نظر چاقی یا اضافه وزن استفاده از روش محاسبه نمایه توده بدنی یا BMI است که از دو راه قابل اندازه گیری می باشد:

نمایه توده بدنی برای افراد زیر 18سال ، زنان باردار و شیرده و بیمارانی که ادم یا ورم دارند، بکار نمی رود.

استفاده از منحنی شاخص توده بدنی یا BMI:

این منحنی از سه خط مدرج تشکیل شده است، خط اول از سمت راست مربوط به وزن بر حسب کیلوگرم، خط وسط مربوط به نمایه توده بدنی(BMI) و خط سوم مربوط به قد بر حسب سانتی متر است. پس از اندازه گیری وزن(بر حسب کیلوگرم) و قد (بر حسب سانتی متر) عدد مربوط به وزن را روی خط مربوط به وزن پیدا کرده، همچنین اندازه قد را روی خط قد مشخص می کنیم سپس دو نقطه علامت زده ی قد و وزن را توسط یک خط کش به هم وصل می کنیم. از تقاطع این خط با خط وسط(خط BMI) نقطه ای حاصل می شود که تعیین کننده نمایه توده بدنی(BMI) است.

*اگر BMI شما در منطقه زرد قرار گیرد شما کمبود وزن دارید.

*اگر BMI شما در منطقه سبز قرار گیرد شما وزن طبیعی دارید.

*اگر BMI شما در منطقه نارنجی قرار گیرد شما اضافه وزن دارید.

*اگر BMI شما در منطقه یاسی قرار گیرد شما چاقی درجه 1 دارید.

*اگر BMI شما در منطقه بنفش قرار گیرد شما چاقی درجه 2 دارید.

*اگر BMI شما در منطقه قرمز قرار گیرد شما چاقی درجه 3 دارید.

اگر نمایه توده بدنی شما بیشتر یا مساوی 25 باشد جزء گروه دارای اضافه وزن یا چاق محسوب می شوید

شاخص توده بدنی

توصیه های مناسب برای کاهش وزن:

• حجم وعده غذائی را کم و دفعات آن را افزایش دهید به طوری که روزانه 3 وعده غذائی اصلی و 2 میان وعده کم کالری مصرف کنید.

• ساعت مشخصی را برای صرف غذا و میان وعده در نظر بگیرید.

• مصرف غذاهای پر انرژی و شیرین مانند انواع شیرینی، شکلات، آب نبات، مربا، عسل و انواع دسرهای شیرین و چرب را محدود کنید.

• بجای استفاده از برنج و ماکارونی بیشتر از انواع نان ها به خصوص نان های سبوس دار استفاده کنید.

• از حبوبات مانند عدس و لوبیا بیشتر استفاده کنید.

• از انواع شیر و لبنیات کم چرب استفاده کنید.

• چربی های قابل مشاهده گوشت را قبل از طبخ کاملا جدا کنید و از گوشتهای کم چرب استفاده کنید.

• حتی الامکان غذاهای خود را آب پز، بخارپز یا تنوری استفاده کنید.

• مصرف فرآورده های گوشتی پر چرب مثل سوسیس، کالباس و غذاهای تهیه شده با این مواد غذائی مانند انواع پیتزا و … را محدود کنید.

• مصرف انواع نوشابه های گازدار، آب میوه صنعتی و شربت های تجاری را محدود و بجای آن از انواع دوغ های کم نمک و بدون گاز و یا کفیر استفاده کنید.

• مصرف میوه و سبزی های خام را افزایش دهید.

• پس از اتمام غذا سریعا”میز غذا را ترک و اضافه غذا را به یخچال منتقل کنید.

• هیچکدام از وعده های غذائی بخصوص صبحانه را حذف نکنید.

• روغن جامد را حذف و بجای آن از انواع روغن های مایع استفاده کنید.

• از مصرف تنقلات کم ارزش، پر نمک و چرب مانند انواع سس ها، چیپس، فرآورده های ذرت حجیم شده(پفک)، پاستیل و … اجتناب کنید.

• مصرف غذاهای خیابانی، فست فودها، غذاهای آماده، غذاهای رستورانی و کنسروی را به حداقل برسانید.

• ورزش و فعالیت بدنی منظم متناسب با سن و شرایط جسمی را افزایش دهید.

• غذا خوردن را همزمان با سایر فعالیت ها مانند تماشای تلویزیون یا مطالعه همراه نکنید.

• برای کاهش وزن عجله نداشته باشید زیرا داشتن رژیم های کاهش وزن سریع علاوه بر عوارض جانبی و جبران ناپذیر منجر به برگشت اضافه وزن و چاقی می شود.

• از داشتن رژیم های خودسرانه و یا توصیه دوستان و آشنایان خودداری و حتما” با یک کارشناس و یا متخصص تغذیه مشاوره کنید.