فشار خون و اندازه گیری آن
اندازه گیری فشار خون راه ساده و کاربردی
چگونه فشار خون را بگيريم؟
خوني که در رگ هاي بدن جاري است داراي فشار است. به اين دلیل همه ما داراي فشار خون هستيم.اما اگر اين فشار از حد مشخصي بالاتر رود به آن بيماري فشار خون يا به عبارت صحيح تر پرفشاري خون مي گوييم.
اگرچه جريان خون در رگ ها به صورت مداوم است، ولي با هر ضربان قلب فشار خون بالا مي رود (فشارخون سيستولي) و در بين ضربان ها فشار خون پايين مي آيد (فشار خون دياستولي). به همين دليل فشار خون را با دو عدد بيان مي كنيم. براي اندازه گيري فشار خون يک تيوپ لاستيکي که کاف ناميده مي شود را به دور بازو مي بنديم و آن را با هوا پر مي کنيم. کاف فشارسنج از يک سمت به يک دستگاه عقربه اي يا جيوه اي متصل است که سنجش فشار را انجام مي دهد، وقتي فشار داخل تيوپ را بالامي بريم سرخرگ بازويي بسته و جريان خون قطع مي شود.
وقتي تيوپ را اندکي خالي مي کنيم، با کم شدن فشار کاف در يک لحظه اولين باريکه خون جريان مي يابد که اين معادل فشار سيستولي است. با کمتر شدن فشار داخل کاف در نهايت سرخرگ کاملا باز خواهد شد که اين فشار معادل فشار دياستولي است. سال ها تصور اين بود که فشار دياستولي مهم تر بوده و ارتباط بيشتري با خطرات قلبي و مغزي دارد، ولي بررسي هاي بيشتر و کامل تر در سال هاي اخير نشان داده است که فشار خون سيستولي و دياستولي هر دو اهميت دارند و بايد کنترل شوند.
واحد اندازه گيري فشار خون ميليمتر جيوه است و بر اين اساس فشار خون طبيعي کمتر از 120 وبیشتر از 80 است. در عرف رايج فشار خون به سانتيمتر جيوه بيان مي شود که در اين صورت فشار خون طبيعي 12 روي 8 است. اگرچه واحد ميليمتر جيوه علمي تر است، ولي براي سهولت و فهم بهتر در اين نوشتار از واحد سانتيمتر جيوه استفاده خواهد شد.
نکات مهمي درباره نحوه گرفتن فشار خون :
عوامل موثر در تغييرات فشارخون در طول روز
1- در طول خواب فشارخون كاهش مي يابد.
2- تعداد تنفس و ضربان قلب در ميزان فشارخون تاثير دارد.
3- فعاليت فكرى و جسمى ممكن است در فشارخون موثر باشد
4- در طول شب فشارخون در افراد سالخورده و بيماران مبتلا به ديابت كمتراست.
5- سيگار فشارخون را به طور موقت افزايش میدهد.
6- مصرف سيگار، الكل و قهوه باعث افزايش فشارخون مى شود.
7- پربودن مثانه در فشارخون موثر است.
8- كم خوابي و فشار عصبي فشارخون را افزايش میدهد.
9- عوامل محيطي ماند دما و سر وصدا بر ميزان فشارخون موثر هستند.
اندازه گيرى صحيح فشارخون
1- تنها راه تشخيص فشارخون بالا، اندازه گيري آن با دستگاه فشارسنج است.
2- با يكبار اندازه گيري فشارخون، نمي توان فشارخون بالا را تشخيص داد.
3- در افرادى كه فشارخون طبيعى دارند، حداقل هر دو سال يك بار بايد فشارخون خود را كنترل كنند.
4- فشارخون كودكان بايد از سه سالگي، هر سال توسط پزشك انجام شود.
5- اگر ميزان فشارخون بالاتر160 ميلى متر جيوه / از 100 باشد، بايد هر چه سريع تر به پزشك مراجعه كرد.
رعايت نكات ضروري در اندازه گيرى صحيح فشارخون
– 30 دقيقه قبل از اندازه گيرى فشارخون، سيگار، چاى و قهوه و يا ساير نوشيدنيهاى انرژى زا استفاده نكنيم.
– 30 دقيقه قبل از اندازه گيرى فشارخون، فعاليت بدني شديد نداشته باشيم •
– ناشتا نباشيم.
– قبل از اندازه گيري فشارخون مثانه خالي باشد.
– هميشه اندازه گيري فشارخون در وضعيت نشسته يا درازكشيده انجام شود.
– در حالت آرام و پشت خود را تكيه دهيم.
– دستي كه قرار است فشارخون از طريق آن اندازگيري شود را روي تكيه گاه قرار دهيم.
– از خم كردن و مشت كردن دست خودداري كنيم.
– بهتر است فشارخون از دست راست اندازه گيري شود.
– در حين اندازه گيري بايد ساكت و ب يحركت باشيم.
– آستين لباس بايد نازك و به اندازه كافي گشاد باشد تا بر روي بازو فشار نياورد.
– اگر داروي فشارخون مصرف ميكنيم، بهتر است فشارخون در حالت ايستاده و يا دراز كشيده نيز اندازه گيري شود.
– زانوها را در حالت آويزان قرار ندهيم و زير پا تكيه گاه داشته باشد.
– براى اندازه گيرى فشارخون بايد از دستگاه فشارسنج داراى بازوبند مناسب با دور بازو استفاده كرد.
– كيسه فشارخون حدود دو انگشت ( 2 تا 3 سانتي متر) بالاي چين آرنج بسته شود.
– از باد كردن مكرر بازوبند بدليل تاثير بر مقدار فشارخون خودداري كنيم
– در صورتي كه نياز است به طور منظم فشارخون خود را اندازه گيري كنيم، بهتر است هر روز در يك زمان مشخص، اي نكار را انجام دهيم.
– اگر فشارخون خود را چند بار اندازه گيري م يكنيم بين هر بار اندازه گيري، يك دقيقه صبر كنيم.
– لوله لاستيكي دستگاه فشارسنج نبايد گره يا پيچ بخورد.
– در افراد مسن فشارخون بايد از هر دو دست گرفته شود و اگر فشارخون متفاوت بود مقدار فشاري كه بالاتر است را در نظر بگيريم.
– براي اطمينان از عملكرد درست دستگاه فشارسنج، هر 6 ماه يك بار با يك دستگاه دقيق و سالم آن را تنظيم كنيم.
– برخي افراد در زمان ملاقات با پزشك فشارخون بالا دارند اما در منزل فشارخون طبيعى دارند، بنابراين اندازه گيري فشارخون در منزل مفيد است.
روش اندازه گیری فشار خون بدون گوشی (این روش تنها برای اندازه گیری فشار خون بالاست )
برای اندازه گیری فشار خون کافیست دستگاه فشارسنج را در بالای بازوی بیمار بسته وهمان طور که در تصویر می بینید می توان با انگشت اشاره نبض بیمار را گرفته بعد از بستن پیچ دستگاه و باد کردن آن تا 170 درجه وبعد باز کردن آن به صورت خیلی آهسته هر زمان که ضربان نبض احساس شد عدد مشاهده شده نماینده فشار خون بالاست . البته لازم به ذکر است که این روش زیاد دقیق نیست وبهتر است از گوشی پزشکی استفاده شود.
توضیحات بیشتر درمیتوانید در سایت زیر مشاهده کنید.
اندازه گیری فشار خون بدون گوشی
انواع دستگاه فشارخون